Thị trường NFT đã phát triển nhanh chóng trong vài năm qua, kéo theo sự ra đời của nhiều tiêu chuẩn khác nhau trên các blockchain. Mỗi tiêu chuẩn NFT lại có cách thiết kế, đặc tính kỹ thuật và khả năng ứng dụng riêng. Hiểu rõ chúng giúp nhà đầu tư đánh giá chính xác giá trị và tiềm năng của các dự án NFT.
Nếu bạn chưa biết NFT là gì thì hãy đọc bài viết này:
https://thuvientiendientu.com/bai-viet/nft-la-gi-va-ung-dung-ngoai/
Bài viết dưới đây tổng hợp những tiêu chuẩn NFT phổ biến nhất, bao gồm nguồn gốc, lý do ra đời và các đặc điểm chính.
Tiêu chuẩn NFT là gì?
Tiêu chuẩn NFT (NFT Standard) là bộ quy tắc kỹ thuật quy định cách một NFT được tạo ra, lưu trữ, chuyển nhượng và tương tác trên blockchain. Mỗi tiêu chuẩn xác định cấu trúc dữ liệu, tính năng và khả năng tương thích của NFT, đảm bảo rằng mọi NFT tuân theo cùng một cơ chế để có thể hoạt động thống nhất trên ví, marketplace hoặc các ứng dụng Web3.
Tiêu chuẩn NFT giúp:
- Xác định NFT là duy nhất, không thể thay thế và minh bạch
- Cho phép NFT tương tác với nhiều nền tảng khác nhau
- Đảm bảo nhà phát triển dễ dàng triển khai, kiểm tra và mở rộng dự án
- Nâng cao khả năng giao dịch và tính thanh khoản của NFT
Nhờ các tiêu chuẩn này, NFT có thể tồn tại bền vững và hoạt động mượt mà trên nhiều blockchain, từ Ethereum, BNB Chain cho đến Tron hoặc Polygon.
Tiêu chuẩn NFT ERC-721 là gì? Tiêu chuẩn NFT đầu tiên của thế giới
ERC-721 là gì?
ERC-721 là tiêu chuẩn NFT đầu tiên và phổ biến nhất trên blockchain Ethereum. Nó định nghĩa cách tạo ra các token không thể thay thế (Non-Fungible Tokens), trong đó mỗi NFT là một tài sản duy nhất, có ID riêng, không thể hoán đổi cho nhau.
Đây là tiêu chuẩn đứng sau hầu hết các bộ sưu tập NFT nổi tiếng như CryptoPunks, BAYC và Azuki.
ERC-721 giúp NFT dễ dàng tương thích với các ví Ethereum, marketplace và ứng dụng DeFi nhờ cấu trúc chuẩn hóa.
Nguồn gốc
ERC-721 được giới thiệu vào năm 2018 bởi William Entriken, Dieter Shirley và cộng sự. Đây là tiêu chuẩn đầu tiên trên Ethereum mô tả cách tạo ra tài sản kỹ thuật số không thể thay thế.
Đặc điểm chính
- Đại diện cho một tài sản duy nhất (unique asset)
- Không thể chia nhỏ
- Minh bạch, dễ truy kiểm
- Dùng trong các bộ sưu tập lớn như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club
Lý do tiêu chuẩn ERC-721 ra đời
Trước ERC-721, Ethereum chỉ có ERC-20 cho token có thể hoán đổi. NFT cần một cấu trúc khác để mô tả tính duy nhất, nên ERC-721 được thiết kế để giải quyết vấn đề đó.
Tiêu chuẩn NFT ERC-1155 là gì? – Tiêu chuẩn hỗn hợp đa tài sản
ERC-1155 là gì?
ERC-1155 là tiêu chuẩn token đa chức năng. Khác với ERC-721, ERC-1155 cho phép tạo ra nhiều loại tài sản trong cùng một hợp đồng thông minh, bao gồm:
- Token có thể thay thế (fungible)
- Token bán thay thế
- NFT
Điểm mạnh nhất của ERC-1155 là tối ưu phí gas và hỗ trợ batch transfer (gửi nhiều NFT trong một giao dịch).
Tiêu chuẩn này được sử dụng rộng rãi trong game blockchain vì nó giúp triển khai hàng nghìn vật phẩm dễ dàng và tiết kiệm chi phí.
Nguồn gốc
ERC-1155 được Enjin đề xuất vào năm 2019 như một cải tiến lớn cho thị trường game blockchain. Nguyên do là ERC-721 thiếu quá nhiều tính năng cho một NFT của game, vì vậy tiêu chuẩn này được giới thiệu để cải tiến cho các game NFT thế hệ mới.
Đặc điểm chính
- Kết hợp NFT và fungible token trong cùng một hợp đồng
- Tiết kiệm gas hơn ERC-721
- Hỗ trợ batch transfer (gửi nhiều NFT trong 1 giao dịch)
- Phù hợp cho game, vật phẩm kỹ thuật số, tài sản số đa dạng
Ứng dụng phổ biến
- Enjin asset
- Game blockchain có nhiều vật phẩm
Lý do tiêu chuẩn NFT ERC-1155 ra đời
ERC-721 tốn gas và tạo ra nhiều hợp đồng khi triển khai số lượng lớn vật phẩm. Một trò chơi có hàng nghìn item sẽ gặp khó khăn. ERC-1155 ra đời để hỗ trợ nhu cầu quy mô lớn, hiệu quả cao.
Tiêu chuẩn NFT ERC-998 là gì? Tiêu chuẩn NFT có thể lồng nhau (Composable NFT)
ERC-998 là gì?
ERC-998 là tiêu chuẩn NFT mở rộng từ ERC-721, cho phép tạo ra NFT có thể lồng nhau (Composable NFT). Điều này nghĩa là một NFT có thể sở hữu các NFT khác hoặc thậm chí sở hữu token ERC-20.
Nguồn gốc
ERC-998 ra đời để nâng cấp khả năng tiến hoá và thay đổi của NFT trong hệ sinh thái DeFi và metaverse do các tiêu chuẩn cũ không thể đáp ứng.
Đặc điểm chính
- Cho phép NFT sở hữu NFT khác
- Cho phép NFT sở hữu token ERC-20
- Tạo ra cấu trúc tài sản dạng cây (tree-structured asset)
Ứng dụng thực tế
- NFT avatar có trang bị rời (áo, mũ, skin)
- Metaverse: vật phẩm phức hợp chứa nhiều thành phần
- DeFi: NFT chứa yield token
Lý do tiêu chuẩn ra đời
Các tiêu chuẩn cũ không hỗ trợ NFT phức hợp. ERC-998 giải quyết nhu cầu đó.
TRC-721 Tiêu chuẩn NFT của Tron
TRC-721 là gì?
TRC-721 là tiêu chuẩn NFT của blockchain Tron, được xây dựng dựa trên ERC-721. Nó cung cấp các chức năng tương tự như ERC-721 nhưng hoạt động trên mạng Tron với lợi thế:
- Phí giao dịch rẻ hơn
- Tốc độ xử lý nhanh
- Thân thiện với người dùng mới
TRC-721 được dùng trong các dự án NFT trên Tron như ApeNFT. Tuy hệ sinh thái chưa lớn bằng Ethereum, tiêu chuẩn này vẫn thu hút nhờ chi phí thấp.
Nguồn gốc
Ra mắt bởi Tron Foundation như bản sao tương thích của ERC-721.
Đặc điểm chính
- Phí giao dịch rẻ hơn Ethereum
- Tốc độ xử lý cao
- Hệ sinh thái còn hạn chế so với Ethereum
Ứng dụng
- Một số bộ sưu tập nhỏ trên Tron
- Các marketplace như ApeNFT, TronMeebits
Lý do tiêu chuẩn ra đời
Tron muốn cạnh tranh với Ethereum bằng tốc độ và phí rẻ, mở rộng sang lĩnh vực NFT.
BEP-721 và BEP-1155 Tiêu chuẩn NFT trên BNB Chain
Nguồn gốc
BNB Chain (trước đây là Binance Smart Chain) phát triển BEP-721 và BEP-1155 dựa trên ERC-721 và ERC-1155.
Đặc điểm chính
- Phí thấp
- Dễ triển khai
- Tích hợp mạnh với Binance NFT marketplace
- Tốc độ giao dịch nhanh
Ứng dụng phổ biến
- GameFi
- Bộ sưu tập NFT của Binance
- Marketplace PancakeSwap NFT
Lý do tiêu chuẩn BEP-721 và BEP-1155 ra đời
BNB Chain hướng tới game và ứng dụng quy mô lớn, nên cần tiêu chuẩn rẻ – dễ triển khai – thân thiện với lập trình viên.
Kết luận
Các tiêu chuẩn NFT tồn tại để đáp ứng nhu cầu khác nhau của thị trường crypto. Dưới đây là tóm tắt nhanh:
- ERC-721: tiêu chuẩn NFT cổ điển, phù hợp bộ sưu tập.
- ERC-1155: tiết kiệm gas, phù hợp game và vật phẩm số đa dạng.
- ERC-998: NFT phức hợp, hỗ trợ metaverse và DeFi nâng cao.
- TRC-721: phiên bản giá rẻ của NFT trên Tron.
- BEP-721/BEP-1155: NFT trên BNB Chain, mạnh về GameFi và phí thấp.
Nếu bạn là nhà đầu tư mới, hãy ưu tiên các NFT xây dựng trên ERC-721 và ERC-1155, vì đây là hệ sinh thái lớn, an toàn và minh bạch nhất.
Vietnamese 
English 
Chinese